Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (Human Papilloma Viruses) είναι γνωστός με τα αρχικά HPV. Υπάρχουν 150 διαφορετικοί τύποι HPV. Από αυτούς περίπου 40 διαφορετικοί γονότυποι HPV μολύνουν το κατώτερο γεννητικό σύστημα και τον τράχηλο της μήτρας. Η μόλυνση από τους HPV είναι πολύ συνηθισμένη, ιδιαίτερα στις νέες γυναίκες. Ονομάζεται και σιωπηλή επιδημία, αφού η μόλυνση από HPV είναι πολύ διαδεδομένη στον πληθυσμό και συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα.
Η πιθανότητα που έχει μια νέα γυναίκα να μολυνθεί από κάποιον HPV κατά τη διάρκεια της ζωής της υπολογίζεται μέχρι και 80%. Οι ιοί των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) διακρίνονται σε χαμηλού και υψηλού κινδύνου. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι σπάνιο επακόλουθο της μόλυνσης από ογκογόνους τύπους των HPV και προλαμβάνεται.
Στις νέες γυναίκες η μόλυνση, ακόμη και από τους HPV υψηλού κινδύνου, καταστέλλεται μέχρι και σε ποσοστό 90%, μέσα σε 2-3 χρόνια. Στο 10% των νέων γυναικών και περίπου στο 10-20% των γυναικών άνω των 30 ετών, η μόλυνση από τους ογκογόνους HPV δεν καθίσταται δυνατόν να κατασταλεί από το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Αυτή η μικρή μερίδα γυναικών βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση προκαρκινικών αλλοιώσεων και καρκίνων στο μέλλον.
Όσον αφορά στον τράχηλο της μήτρας, συνήθως μεσολαβούν 10-30 χρόνια από τη μόλυνση μέχρι τον καρκίνο.
Συνήθως, προηγούνται του καρκίνου οι προκαρκινικές αλλοιώσεις του τραχήλου της μήτρας (CIN 2-3 ή HSIL), τις οποίες μπορούμε να ανιχνεύσουμε με τεστ Παπανικολάου και κολποσκόπηση και να τις αφαιρέσουμε.
Από το 2007 κυκλοφορεί στην Ελλάδα το εμβόλιο έναντι του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων το οποίο περιέχει τους πιο συχνούς τύπους του ιού. Από αυτούς οι τύποι 16, 18 ευθύνονται για το 75% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στην Ευρώπη, ενώ από τους χαμηλού κινδύνου, οι τύποι 6,11 για το 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων της πρωκτογεννητικής περιοχής. Το εμβόλιο είναι απόλυτα ασφαλές και δεν αντικαθιστά αλλά συμπληρώνει το τεστ Παπανικολάου.
Εν κατακλείδι, δεν υπάρχει λόγος για πανικό. Οι γυναίκες στις οποίες ανιχνεύθηκε HPV λοίμωξη δεν θα αναπτύξουν οπωσδήποτε κακοήθεις βλάβες. Θα πρέπει όμως να παρακολουθούνται συχνά σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού τους.